Het Eenoudermanifest 15 mei 2019
Wij, eenoudergezinnen, verdienen een mooi plekje onder de zon!
Er bestaan nogal wat misvattingen over alleenstaand ouderschap en eenoudergezinnen.
1. Het is geen volwaardige gezinsvorm
2. Het is een zeer tijdelijke gezinsvorm
3. Ze redden het toch prima zonder bijkomende overheidssteunmaatregelen
4. Wat goed is voor tweeverdienersgezinnen is goed genoeg voor eenoudergezinnen
5. Wat goed is voor vrouwen is goed genoeg voor alleenstaande moeders
6. Wat goed is voor allochtone vrouwen is goed genoeg voor alleenstaande moeders
7. Wat goed is voor kinderarmoedebestrijding is goed genoeg voor armoedebestrijding bij alleenstaande ouders.
8. Alleenstaande ouders kosten meer dan dat ze opbrengen aan de maatschappij
Dat strookt niet met de realiteit.
Alleenstaande ouders vormen een heterogene bevolkingsgroep die kan onderverdeeld worden op basis van:
- geslacht
- sociaal-economisch niveau
- het al dan niet beschikken over een sociaal netwerk
- tewerkstelling
- eigenaar- of huurdersstatuut
- origine
- aanleiding of oorzaak (scheiding, overlijden, bewuste keuze,…)
- …
Verschillen genoeg dus.
Echter, de gelijkenissen en raakvlakken zijn legio:
- schaamte- en schuldgevoel
- sterke schouders
- Vindingrijk
- stigmatisering
- discriminatie op de woonmarkt en op de arbeidsmarkt
- grote nood aan kinderopvang
- sociaal isolement
- problematische work-life-balance
- vermindering financiële bewegingsruimte
- working poor
- verhoogd armoederisico,
- gebrek aan begrip op de werkvloer,
- nood aan informatie, begeleiding en verbinding
- …
Als we eenoudergezinnen halsstarrig blijven onderbrengen onder die verschillende paraplu’s van doelgroepen ( gezinnen, vrouwen, allochtonen, armen etc.) dan zal een eenoudergezin als gezinsvorm nooit de aandacht en de erkenning krijgen die het verdient. Die aandacht dient zich te vertalen in steunmaatregelen, kansen en laagdrempelige toegang tot informatie en hulp over alles wat eenoudergezinnen betreft. Zoniet zullen specifieke overheidssteunmaatregelen uitblijven voor deze steeds groter wordende bevolkingsgroep. The sense of urgency of de dringende noodzaak om eindelijk woorden in daden om te zetten zal nooit erkend worden.
Vandaag struggelt elke alleenstaande ouder op z’n eilandje. Iedereen bewondert ons maar we lijden soms in stilte, te lang, veel te lang. Hopen op een betere levenskwaliteit op alle levensdomeinen is zoals wachten op Godot. Nochtans wij geloven dat als een maatschappij meer zou investeren in eenoudergezinnen dat dit een sterk preventief effect zal hebben. Wij geloven dat het absenteïsme op de werkvloer door depressie en burn-out fors zal dalen, dat de pensioenen hoger zullen zijn, dat de kinderarmoede zal afnemen en dat meer alleenstaande ouders een eigendom zullen verwerven op de prive-woning markt, sociale huisvestingmarkt of in de vorm van cohousing (die nu nog al te vaak is weggelegd voor de kapitaalkrachtige gezinnen).
Meer aandacht voor deze eenverdieners wil hoegenaamd niet zeggen dat tweeverdieners minder zullen krijgen. We moeten af van het idee dat opkomen voor de rechten van alleenstaande ouders discriminerend zou zijn naar andere gezinsvormen. Er dient enkel een correctie uitgevoerd te worden op een maatschappijmodel dat nu teveel gericht is op de traditionele gezinsvorm. Natuurlijk kunnen eenoudergezinnen meegenieten van de maatregelen die voor iedereen bestemd zijn. Maar er dient ook extra aandacht te zijn voor hun specifieke noden.
We zijn niet kwetsbaar. Maar onze positie in de maatschappij is dat wel! We zijn vechters, doeners en overlevers. Maar mogen wij ook nog ‘leven’? Mogen wij ook nog ‘dromen’? Dromen van een betere toekomst voor onszelf en onze kinderen.
Enkele feiten op een rij:
· Eenoudergezin is één van de snelst groeiende gezinstypes in België. Tussen 1991 en 2004 is het aantal gestegen met 32,20 %.
· Alleenstaande ouders maken bijna 1/3 uit van de Belgische huishoudens (24,9% in 2009).
· Ruim 8 op 10 alleenstaande ouders is een vrouw.
· 20% van alle moeders is alleenstaand.
· 3% van alle vaders is alleenstaand.
· Zij besteden 63% van hun inkomen aan hun kinderen, in tegenstelling tot tweeverdieners slechts 38%.
· Aan huisvesting betalen zij veel meer dan de algemene regel van 1/3 van het inkomen (48% in geval van een privéwoning, 26 % in geval van een sociale woning).
· 3 op de 10 alleenstaande ouders in Vlaanderen ontvangen een werkloosheidsuitkering terwijl bij koppels is dat 1 op de 10.
· De arbeidsdeelname van alleenstaande mama’s is heel laag 53,70%, dat is veel lager dan de alleenstaande vaders.
· Eén dag absenteïsme kost de samenleving 1000 euro/dag.
|
Werkzaamheidgraad |
Alleenstaande moeders
|
Alleenstaande vaders |
|
Deeltijds
|
45% |
8,32% |
|
Voltijds
|
46% |
70 % |
(Bron: ADS)
Onze VOORSTELLEN naar de nieuwe beleidvoerders zijn duidelijk en redelijk. Deze zijn allereerst gebaseerd op de denktank tijdens het evenement op de Internationale dag van de alleenstaande ouder op 21 maart 2019 te Hal 5. Aangezien er de afgelopen 20 jaar al veel studies zijn verschenen over dit onderwerp werden ook daaruit elementen overgenomen.
1. Betaalbare en flexibele kinderopvang.
2. Betaalbare en geschikte huisvesting.
3. Vlottere toegang tot huisvestingsmaatregelen/premies en sociale huisvesting (bescherming tegen bestaansonzekerheid).
4. Bedrag van installatiepremie bij dakloosheid (bijv: na uithuiszetting) ifv aantal kinderen.
5. Aanpakken van leegstand van sociale woningen.
6. Sociale huisvesting: bij verhuis naar een andere regio (noodgedwongen i.f.v. werk, school, vonnis) moeten zij hun plaats op de wachtlijst kunnen behouden.
7. Sociale en fiscale voordelen + tegemoetkomingen voor de (werkende) alleenstaande ouder.
8. Meer aandacht en subsidies voor bevordering van zelfzorg en zelfontplooiing.
9. Samenhuizen financieel en fiscaal aantrekkelijker maken.
10. Centraliseren van informatie en hulp voor alleenstaande ouders (en hun kinderen).
11. Maak komaf met het huidige versnipperd beleid en ga voor een geïntegreerde totaalaanpak van de uitdagingen van alleenstaand ouderschap.
12. Erkenning en financiering van zelforganisaties voor alleenstaande ouders.
13. Ervaringsdeskundigen betrekken bij het uitstippelen en het uitvoeren van het beleid.
14. Maximumfactuur voor secundair onderwijs.
15. Aandacht voor de positie van de alleenstaande vader.
16. Pak kinderarmoede aan door de levenskwaliteit en de positie van de alleenstaande ouder rechtstreeks te verbeteren.
17. Maak ouderschapsverloven financieel en praktisch interessanter voor alleenstaande ouders.
18. Premies voor alleenstaande ouders die halftijds werken als ze kleine kinderen hebben.
19. Fiscale incentives voor alleenstaande ouders die terug gaan werken na een lange werkloosheidsperiode.
20. Laagdrempelige ontmoetingsplekken creëren voor alleenstaande ouders en alleenstaanden.
21. Een betere work-life-balance zodat er meer tijd vrijkomt voor zelfzorg en zelfontplooiing.
22. Sensibilisering tot meer begrip op de werkvloer: ouderschapsverlof, werkroosters, verlof tijdens schoolvakanties,…
23. Minder druk zetten op en een meer integraal begeleiden van de alleenstaande ouder naar werk of opleiding (vb: rekening houdend met mobiliteits- en opvangmogelijkheden).
24. Beroepskrachten in scholen, instanties en sociale organisaties via permanente bijscholing systematisch gevoelig maken voor de diversiteit van de gezinnen en voor de reële situatie van eenoudergezinnen.
25. Begeleiding van pas gescheiden ouders op de werkvloer door preventieadviseurs, maatschappelijk assistenten of gecertifieerde coaches.
26. Aanbieden van buitenschoolse activiteiten (muziekacademie, sport- en andere activiteiten) binnen de schoolmuren zodat ook werkende ouders hun kinderen aan zelfontplooiing kunnen laten doen.
27. Kortere zomervakantie om het aantal vakantiedagen niet helemaal opgesoupeerd te hebben nog voor het kalender jaar voorbij is.
28. Huiswerk tijdens de schooluren laten maken.
29. Studiebeurzen: het inkomensplafond moet opgetrokken worden.
30. Automatische opstart alarmbelprocedure bij verhoogde kinderbijslag vanaf van 6 maanden werkloosheid of ziekte.
31. Oplossingen voor de lange wachtlijsten bij Centrum Geestelijke Gezondheidszorg.
32. Verhogen van inkomensplafond voor recht op een pro deo advocaat.
33. Sensibiliseren over de zeroloonkloof (genderrolbepaald) waarvan vrouwen en niet het minst de alleenstaande moeders de positieve effecten het meeste zullen voelen.
34. Meer aandacht voor en vorming rond financiële geletterdheid.
35. Gedeeld domicilie voor gescheiden ouders zodat beide ouders kunnen genieten van kortingen op de nutvoorzieningen.
36. Toelaten om weduwepensioen te combineren met een voltijds loon.
37. Geef weduwen met kinderen een basispensioen.
38. Het groeipakket is een gemiste kans om kinderen van alleenstaande ouders meer kansen te geven.
39. Mogelijkheid tot telewerken moet nog meer ingeburgerd geraken.
40. Degressiviteit van werkloosheidsuitkering moet trager verlopen voor alleenstaande ouders (als dat wetsvoorstel er ooit door komt).
41. De zorgarbeid zou in bepaalde gevallen moeten meetellen voor de berekening van pensioenrechten.
42. Equivalent van mantelzorgverlof en mantelzorgvergoeding voor familie of vrienden die alleenstaande ouders op regelmatige basis helpen bij de opvang van de kinderen.
43. Equivalent van de huwelijkscoëfficiënt zodat zij ook in bepaalde periodes voltijds thuis kunnen blijven (voor de kinderen en zichzelf) en terwijl genieten van een fiscaal voordeel.
44. Sensibiliseringscampagnes media, politie, justitie, onderwijs, middenveld,.. Dit heeft een destigmatiserend en empowerend effect op zowel de maatschappij in zijn geheel als de alleenstaande ouder.
45. Verzekeringen (schuldsaldoverzekering, verzekering tegen inkomensverlies, hospitalisatieverzekering): afschaffen hogere premie indien minstens 1 maand ziekteverlof het afgelopen 5 jaar. De kans dat een alleenstaande ouder zolang uitvalt is immers heel groot.
46. Een bijverdienste doen in loonverband minder zwaar belasten voor alleenstaande ouders.
47. Eenoudertoets voor alle levensdomeinen.
48. Dubbele woonbonus voor alleenstaande ouders.
49. Trek uitkeringen op tot de Europese armoededrempel (1.478,20 voor een alleenstaande met kind en 1.819,32 voor alleenstaande met 2 kinderen).
50. Recht op een sociaal tarief bij nutsvoorzieningen.
51. Verdubbel het familiaal verlof voor alleenstaande ouders.
52. Biedt dienstencheques aan zonder prefinanciering.
53. Verhogen van sociale toeslag in de kinderbijslag.
54. Subsidies voor ondernemersprogramma’s voor alleenstaande ouders die als zelfstandige in bijberoep of hoofdberoep willen starten.
55. Automatisch toekennen van sociale rechten, bijvoorbeeld de verhoogde tegemoetkoming.
56. Verhogen van inkomenplafond voor toegang tot DAVO-voorschotten (nu: 1.800 euro).
Lieve beleidvoerder, denk ook aan ons!
Reactie schrijven